Ayıplı Mal Nedir

Ayıplı Mal Nedir

Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmayan  ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle  sözleşmeye aykırı olan maldır.  Satın aldığımız  mal veya hizmetin ambalajında, etiketinde  ve kullanma kılavuzunda belirtilen,  satıcı tarafından vaadedilen, standartlara ve niteliklere uygun, kullanım amacı bakımından ihtiyaçlarımızı karşılayarak beklediğimiz faydaları ortadan kaldıran veya azaltan eksikliklerden birini taşımaması halinde bu mal veya hizmete ayıplı mal diyebiliriz.

Ayıplı Mal Çeşitleri

Ayıplı mal çeşitlerini temel olarak 4 gruba ayırabiliriz. Ayıplı mallar açık ayıp, gizli ayıp, hukuki ayıp ve ekonomik ayıp olarak sınıflandırılır.

Açık Ayıp, ürün üzerinde detay gerektirmeden, gözle görülür şekilde ilk bakışta fark edilebilen ayıp çeşididir. Aldığımız bir fincan takımının bir veya birkaç parçasının kırık olması buna örnek gösterilebilir.

Gizli Ayıp, İlk bakışta anlaşılmayan, gözle görülmeyen, ürünün kullanımı aşamasında ileriki zamanlarda fark edilebilecek türde olan ayıp çeşididir. Almış olduğumuz bir koltuk takımının kumaşının belli bir süre sonra sarkmaya başlaması buna örnek gösterilebilir.

Hukuki Ayıp, Belli bir malın satışının kısıtlanması veya imkânsız hale gelmesi nedeniyle ortaya çıkan ayıp çeşididir.  Buna en güzel örnek olarak bir cep telefonunun klonlanarak satılmasını gösterebiliriz.

Ekonomik Ayıp, Üründen faydalanma derecesini azaltan bu nedenle ekonomik değerini düşüren ayıp türüdür.  Kullanma kılavuzunda yazıldığı halde üründe bulunmayan yada satıcı tarafından olduğu iddia edilen özelliklerin ürün alındıktan sonra üründe bulunmadığının tespit edilmesi  hukuki ayıba örnek olarak gösterilebilir.

Ayıplı Malın Satıcıya Yüklediği Sorumluluk

Ayıplı mal satan veya hizmet sunan satıcı, ürünü satın alan kişilere karşı sorumludur.  Bu sorumluluk sadece satıcıyı değil,  ana bayi, üretici veya ithalatçıyı da kapsar.  Tüketici tarafından alınan üründe gizli ayıp söz konusu olursa ürünün satın alınmasından itibaren 2 yıl içerisinde tüketici bu ayıbın giderilmesini isteyebilir

Ayıplı Mal Satın Alan Tüketicinin Hakları Nelerdir

Tüketicinin satın aldığı malın ayıplı mal çıkması halinde satın alındığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde;

-Ürünün aynısının yenisi ile değiştirilmesi talebinde bulunabilir.

-Ürün için ödediği bedelin kendisine iade edilmesini isteyebilir.

-Ürün onarılacak durumda ise ve tüketici onarılmasını istiyorsa, ücretsiz olarak hasarın giderilmesini isteyebilir.

-Hukuki yollardan tazminat hakkını arayabilir.

-Aldığı üründe bulunan ayıp oranında malın bedelinden indirim uygulanmasını isteyebilir.

Satın alınan malda bulunan ayıp gizli nitelikte ise,  2 yıllık süre içerisinde hak aranabilir, satıcı hile ile ayıplı malın ayıbını gizlemiş ise 2 yıllık zamanaşımı süresinden faydalanamaz, ayıbın ortaya çıkması ile sorumluluğu da doğar.

Tüketici seçimlik haklardan herhangi birini kullanmak isteyebilir, satıcı bunu reddedemez. Seçimlik haklardan birinin kullanılması halinde başka bir ayıbın ortaya çıkması ile tüketici garanti süresi içerisinde başka bir seçimlik haktan faydalanmayı isteyebilir.

Tüketicinin Ayıplı Maldan Kaynaklı Seçimlik Haklarını Kullanma Koşulları

Tüketici ayıplı malın ücretsiz onarımı veya malın misli ile değiştirilmesi haklarından birini tercih edebilir, satıcı tüketicinin bu isteğini 30 gün içerisinde yerine getirmek zorundadır. Konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda herhangi bir ayıp söz konusu ise  60 gün  içerisinde tüketicinin talebi yerine getirilmelidir. Günlük kullanımı yaygın olan teknolojik ürünlerde genel olarak bu süre 20 gün olarak benimsenmiştir. Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkacak olan tüm masraflar tüketicinin talebini yerine getirecek olan taraf tarafından karşılanır. Tüketici seçimlik haklardan biri ile birlikte Türk Borçlar Kanunları hükümlerine göre tazminat da talep edebilir.

Satıcı Ayıplı Mala İlişkin Yükümlülüklerini Yerine Getirmiyor ise  Tüketici Ne Yapmalıdır

Tüketici ayıplı bir mal ya da hizmet alımından kaynaklı olarak mağdur olduğunu satıcıya bildirdiği halde tüketicinin talep ettiği ve hakkı olan seçimlik haklardan herhangi birini satıcı yerine getirmemekte ısrar ediyor ise tüketici hakkını Tüketici Hakem Heyetine Başvurarak ya da Tüketici mahkemelerine başvurarak arayabilir. Değeri 3.160 bin TL’nin altındaki Mal veya Hizmetler için Tüketici Hakem Heyetine başvurulur.

Tüketici Hakem Heyetlerine Başvuru şartları, usulleri ve süreleri ile ilgili olarak yazmış olduğumuz ayrıntılı makaleyi buradan okuyabilirsiniz.