Aile Mahkemesi Görev ve Yetki Alanı

Aile Mahkemeleri aile hukukundan doğan dava ve işlere bakmak üzere kurulan mahkemelerdir. 09/01/2003 tarihinde yayınlanan 4787 Sayılı Yasa ile Aile mahkemelerinin kuruluşu ve işleyişi ile ilgili gerekli düzenlemeler yapılmıştır.  Bu kanun kapsamında aile mahkemesinde görevlendirilen hakimler evli, çocuk sahibi ve otuz yaşını doldurmuş olmalıdır.  Aile hukuku alanında lisansüstü eğitim almış hakimlerin aile mahkemesi hakimi olarak atanması tercih sebebidir.

Aile Mahkemesi Nedir

Aile mahkemesinde görülen davalarda davanın esasına girilmeden önce veya davanın görülmesi sırasında istenilen konular hakkında taraflar arasında uyuşmazlık nedenlerine ilişkin araştırma ve inceleme yapmak ve sonucunu bildirmektir. Mahkemenin gerekli gördüğü hallerde duruşmada hazır bulunmak istenilen konularda ilgili çalışmalar yapmak ve görüş bildirmek ve mahkemece verilecek diğer görevleri yapmak üzere Adalet Bakanlığınca tercihen;  evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve aile soruları alanında lisansüstü eğitim yapmış olanlar arasından birer psikolog ve pedegog ve sosyal çalışmacı atanır. Gerekli görülmesi veya ihtiyaç olunması halinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan veya serbest meslek icra edenlerden de yararlanılabilir.

Aile Mahkemelerinde bir yaşı işleri müdürü ve yeteri kadar personel bulunur.

Aile Mahkemeleri Nerelerde Kurulur

Her ilde ve merkez nüfusu yüz binin üzerinde olan her ilçede tek hakimli ve asliye mahkemesi derecesinde olmak üzere Aile Mahkemesi kurulur.  Adalet Bakanlığınca Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak kurulma işlemi gerçekleştirilir. Yine Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca Aile Mahkemelerinin yargı çevresi değiştirilebilir.

Gerekli görülmesi halinde bir yerdeki aile mahkemesinin birden çok dairesi kurulabilir, bu durumda daireler numaralandırılır. Aile Mahkemesinin olmadığı yerlerde aile mahkemesinin bakmakla yetkili olduğu dava ve işlere Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen Asliye Hukuk Mahkemelerince bakılır.

Aile Mahkemesinin Görevleri

Aile Mahkemelerinde 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun ikinci kitabı ile 4722 Sayılı Türk Medeni Kanunun yürürlüğü ve uygulama şekli hakkındaki kanuna göre aile hukukundan doğan dava ve işler.  2675 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve usul Hukuku hakkındaki kanuna göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanıma ve tenfizi ve Kanunlarla verilen diğer görevlere bakmakla yetkili kılınmışlardır.

Aile Mahkemesinin Görev Alanına Giren Konular

Aile Mahkemesinin görev alanına giren konular 4787 Sayılı Yasanın 6. Maddesinde açıkça belirtilmiştir. Aile Mahkemesinin görev alanına giren konuları yetişkinler ve küçükler hakkında olarak iki grup halinde aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

Yetişkinler Hakkında

1. Evlilik birliğinden doğan yükümlülükleri konusunda eşleri uyararak, gerektiğinde uzlaştırmaya,
2. Ailenin ekonomik varlığının korunması veya evlilik birliğinden doğan malî yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin gerekli önlemleri almaya,
3. Resmî veya özel sağlık veya sosyal hizmet kurumlarına, huzur evlerine veya benzeri yerlere yerleştirmeye,
4. Bir meslek edinme kursuna veya uygun görülecek bir eğitim kurumuna vermeye,

Küçükler Hakkında

1. Bakım ve gözetime yönelik nafaka yükümlülüğü konusunda gerekli önlemleri almaya,
2. Bedensel ve zihinsel gelişmesi tehlikede bulunan veya manen terk edilmiş halde kalan küçüğü, ana ve babadan alarak bir aile yanına veya resmî ya da özel sağlık kurumuna veya eğitimi güç çocuklara mahsus kuruma yerleştirmeye,
3. Çocuk mallarının yönetimi ve korunmasına ilişkin önlemleri almaya,
4. Genel ve katma bütçeli daireler, mahallî idareler, kamu iktisadî teşebbüsleri ve bankalar tarafından kurulmuş teşekkül, müessese veya işletmelere veya benzeri işyerlerine yahut meslek sahibi birinin yanına yerleştirmeye,

Karar verebilir. Bu kararlara uyulmaması halinde HUMK 113/a maddesi uygulanır. Bu kararların takip ve yerine getirilmesinde 4787 Sayılı Yasanın 5. Maddesine göre atanan uzmanlardan biri veya birkaçı görevlendirilebilir.

Aile Mahkemesi Dilekçe Örnekleri

Aile Mahkemesi ile ilgili dilekçe örneklerimize ulaşmak için buraya tıklayınız.