Delil Tespiti Dilekçe Örneği

Hukukta en önemli konulardan birisi de bildiğimiz üzere delildir. Hukuki merciiler bir hususta yargılama yaparken, zanla değil gerçeklere ve delillere göre hareket etmekte ve buna göre bir karar vermektedir. Dolayısıyla bir yargılamada en önemli hususlardan birisi de hiç şüphe yok ki delildir. Bu yazımızda delil tespiti konusunda biraz detaya inerek sizlere delil tespiti nasıl yapılır kısaca izah edecek ve hazırlamış olduğumuz delil tespiti dilekçe örneği paylaşımlarımızı istifadenize sunmaya çalışacağız.

Delil Tespiti Nasıl Yapılır

İster ceza davası, ister hukuk davası olsun, taraflar delillerini ileri sürebilir ve buna ilişkin mahkemeye dilekçe verebilir. Ancak, ceza mahkemelerindeki işleyiş ile hukuk mahkemelerindeki işleyiş arasında birbirinden farklılıklar vardır.  Ceza mahkemelerinde taraflar dilekçe ile veya duruşmada sözlü olarak delillerine ilişkin beyanlarını dile getirebilirler. Delillerin tespit edilmesi veya ileri sürülen delillere ilişkin herhangi bir işlem yapılıp yapılmayacağı ilgili mahkemenin takdirindedir.  Ceza mahkemelerinde delillerini ileri süren taraflar bunun için herhangi bir harç ödemek zorunda değildir.

 Hukuk mahkemelerinde (Sulh Hukuk, Asliye Hukuk, Aile Mahkemesi, İş Mahkemesi vb) durum ceza mahkemelerinden farklıdır.  Taraflar,  ceza mahkemelerinde olduğu gibi görülmekte olan davalarına ilişkin olarak henüz incelenmemiş veya ileride açılacak olan bir davada ileri sürülebileceği bir vakıanın tespit edilmesi amacıyla delillerini ileri sürebilirler. Taraflar, buna ilişkin olarak keşif, bilirkişi incelemesi veya tanık dinlenmesini davaya bakan mahkemeden isteyebilirler.  Ancak, Hukuk Mahkemelerinde görülen davaların harca tabi olması, yapılan işlemlerin çoğunun harç yatırılarak yerine getirildiği unutulmamalıdır.  Bu yazımızda sizlere  Hukuk mahkemelerinde delil tespitinin nasıl isteneceği hakkında bilgi vermeye çalışarak, Hukuk ve Ceza Mahkemelerine sunulmak üzere hazırlanmış delil tespitine ilişkin dilekçe örneklerini istifadenize sunacağız.

Delil Tespitinin İstenebileceği Haller

Delil tespitinin istenebileceği haller Hukuk Mahkemeleri Kanununun 400. Maddesinde açıkça belirtilmiştir. Buna göre;

HMK. Madde 400

(1) Taraflardan her biri, görülmekte olan bir davada henüz inceleme sırası gelmemiş yahut ileride açacağı davada ileri süreceği bir vakıanın tespiti amacıyla keşif yapılması, bilirkişi incelemesi yaptırılması ya da tanık ifadelerinin alınması gibi işlemlerin yapılmasını talep edebilir.

(2) Delil tespiti istenebilmesi için hukuki yararın varlığı gerekir. Kanunda açıkça öngörülen hâller dışında, delilin hemen tespit edilmemesi hâlinde kaybolacağı yahut ileri sürülmesinin önemli ölçüde zorlaşacağı ihtimal dâhilinde bulunuyorsa hukuki yarar var sayılır.

Dava Açılmadan Önce Yapılacak Delil Tespiti

Herhangi bir nedenle dava açılmadan yapılacak olan delil tespitlerinde görevli ve yetkili mahkeme, delil tespitine konu keşif veya bilirkişi incelemesi yapılacak olan şeyin bulunduğu veya tanık olarak dinlenilecek kişinin oturduğu yerde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesinden talep edilir. Noterlerin, noterlik kanunu uyarınca yapacağı vakıa tespitine ilişkin hükümler saklı tutulmuştur. Davanın açılmasından sonra delil tespiti sadece davanın görüldüğü mahkemeden istenebilir. Delil tespitinde görev ve yetkiye ilişkin düzenleme Hukuk Mahkemeleri Kanununun 401. Maddesinde düzenlenmiştir.

Delil Tespiti Talebi Nasıl Yapılır

Delil tespiti talebinin nasıl yapılacağı ve delil tespitine ilişkin karar hakkında Hukuk Mahkemeleri Kanununun 402. Maddesinde gerekli düzenleme yapılmıştır. HMK 402. Maddesinde;

 (1) Delil tespiti talebi dilekçeyle yapılır. Dilekçede tespiti istenen vakıa, tanıklara veya bilirkişilere sorulması istenen sorular, delillerin kaybolacağı veya gösterilmesinde zorlukla karşılaşılacağı kuşkusunu uyandıran sebepler ile aleyhine delil tespiti istenen kişinin ad, soyad ve adresi yer alır. Tespit talebinde bulunan, durum ve koşulların imkân vermemesi nedeniyle, aleyhine tespit yapılacak kişiyi gösteremiyorsa talebi geçerli sayılır.

(2) Mahkeme tarafından belirlenen tespit giderleri avans olarak ödenmedikçe sonraki işlemler yapılmaz.

(3) Tespit talebi mahkemece haklı bulunursa karar, dilekçeyle birlikte karşı tarafa tebliğ edilir. Kararda ayrıca, delil tespitinin nasıl ve ne zaman yapılacağı, tespitin icrası esnasında karşı tarafın da hazır bulunabileceği, varsa itiraz ve ilave soruların bir hafta içinde bildirilmesi gerektiği belirtilir.

Acele Hallerde Delil Tespitinin Yapılması ve Delil Tespitinde Uygulanacak Hükümler

Acele hallerde delil tespitinin yapılması ve delil tespitinde uygulanacak hükümler yine kanunla düzenlenmiştir. Buna ilişkin olarak yine Hukuk Mahkemeleri Kanununun 403 ve 404. Maddelerinde gerekli düzenleme yapılmıştır. Kanunda, acele hallerde delil tespitinin yapılması ve delil tespitinde uygulanacak hükümlere göz atmak faydalı olacaktır. Hukuk Mahkemeleri Kanununun 403, 404 ve 405. Maddelerine göre;

Madde 403. Acele hâllerde delil tespiti

 (1) Talep sahibinin haklarının korunması bakımından zorunluluk bulunan hâllerde, karşı tarafa tebligat yapılmaksızın da delil tespiti yapılabilir. Tespitin yapılmasından sonra, tespit dilekçesi, tespit kararı, tespit tutanağı ve varsa bilirkişi raporunun bir örneği mahkemece kendiliğinden diğer tarafa tebliğ olunur. Karşı taraf tebliğden itibaren bir hafta içinde delil tespiti kararına itiraz edebilir.

Madde 404 Delil Tespiti Kararında Uygulanacak Hükümler

 (1) Tespiti istenen vakıanın hangi delille tespit edileceğine karar verilmişse, bu kararın yerine getirilmesinde o delilin toplanmasına ilişkin hükümler uygulanır.

Madde 405 Tutanak ve diğer belgeler.

 (1) Delil tespiti dosyası, asıl dava dosyasının eki sayılır ve onunla birleştirilir. Asıl davanın taraflarından her biri, iddia veya savunmasını ispat için bu tutanak ve raporlara dayanabilir.

  Madde 406 Diğer geçici hukuki korumalar

 (1) Mahkemece, gerekli hâllerde, mal veya haklarla ilgili defter tutulmasına ya da mühürleme işleminin yapılmasına karar verilebilir.

(2) İhtiyati haciz, muhafaza tedbirleri ve geçici düzenleme niteliğindeki kararlar gibi geçici hukuki korumalara ilişkin diğer kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır.

Delil Tespiti Dilekçesi Nasıl Yazılır

Delil tespiti dilekçesini yazarken talep ettiğimiz delilin ne olduğu dilekçede açıkça belirtilmelidir. Delil tespiti dilekçesinde gereksiz konulara değinilmekten kaçınılmalı ve yazım kurallarına dikkat edilerek HMK 119. Maddesindeki belirtilen kurallara uygun olarak delil tespiti dilekçesi yazılmalıdır.

Delil Tespiti Dilekçe Örneği

Dilekçe örneklerimizi kendinize göre uyarlamanız gerektiğini hatırlatmakla birlikte; gerekirse sonradan bir hak kaybı yaşamamak adına alanında uzman bir hukukçudan yardım almanızın faydanıza olacağının da altını bir kez daha burada çizelim.

Resimleri büyütmek için lütfen üzerine tıklayınız.

Dilekçe örneklerini PDF formatında indirmek için lütfen aşağıdaki linklere tıklayınız.

Delil Bildirme Dilekçesi Örneği

Delil Tespiti Dilekçe Örneği

Delil ve Tanık Listesinin Sunulması İstemi Dilekçesi